Actualiteiten alcoholslotprogramma

In februari 2016 heeft de Minister van Veiligheid en Justitie laten weten dat het alcoholslot definitief van de baan is. Onderzocht is of het alcoholslotprogramma eventueel via het strafrecht opgelegd kon worden, maar de Minister heeft daar geen hoge verwachtingen meer van. Het alcoholslot zal nu dus niet meer terugkomen als maatregel.

Hieronder de belangrijke ontwikkelingen van de afgelopen jaren die hebben geleid tot de afschaffing van het alcoholslotprogramma en wat dit eventueel voor consequenties voor u heeft. 

De uitspraak van de Hoge Raad

Het alcoholslotprogramma wordt opgelegd door het CBR, een bestuursrechtelijk orgaan, waardoor het een bestuursrechtelijke maatregel is en geen straf. Mensen ervaren dat echter anders gezien de consequenties van het alcoholslotprogramma, zoals de hoge kosten die het met zich meebrengt.
Hoewel het alcoholslotprogramma formeel geen straf is, heeft de Hoge Raad op 3 maart 2015 toch getoetst of het als een straf kan worden ervaren. Als dat namelijk het geval is, mag het Openbaar Ministerie niet meer overgaan tot vervolging; iemand mag namelijk niet twee keer worden gestraft voor hetzelfde feit. De Hoge Raad heeft in zijn arrest definitief besloten dat het Openbaar Ministerie niet tot vervolging over mag gaan als er al een alcoholslotprogramma is opgelegd omdat er dan sprake is van dubbele vervolging. Deze beslissing van de Hoge Raad heeft geen terugwerkende kracht, oftewel als u voor die tijd strafrechtelijk bent vervolgd en een alcoholslotprogramma opgelegd heeft gekregen, betekent dat de beslissing van de strafrechter of het OM niet (meer) kan worden aangevochten. 

De uitspraak van de Raad van State

Op 4 maart 2015 heeft de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State geoordeeld dat het CBR vanaf nu geen alcoholslotprogramma's meer mag opleggen. Er wordt te weinig rekening gehouden met de gevolgen die het voor verschillende mensen en situaties kan hebben. Dit heeft ertoe geleid dat het eenzijdig opleggen van het alcoholslotprogramma leidt tot willekeur en ongelijkheid. De Raad geeft ook aan dat de lopende onherroepelijke alcoholslotprogramma's niet hoeven te worden teruggedraaid of opnieuw te worden bekeken. Aldus geeft de Raad in ieder geval geen ruimte voor herziening.

Wat betekent dit nou voor de lopende alcoholslotprogramma's ?

De politiek heeft de gebeurtenissen omtrent deze rechtspraak gevolgd. De Minister van Infrastructuur en Milieu had al in oktober 2014 besloten om voorlopig geen alcoholslotprogramma's meer op te laten leggen en heeft nu aangegeven zo snel als mogelijk duidelijkheid te geven ten aanzien van de toekomst van het alcoholslotprogramma. Dat is gebeurd in februari 2016 waarbij de Minister definitief heeft besloten om het alcoholslotprogramma af te schaffen.
Wat heeft dit nu voor gevolgen als u een alcoholslotprogramma opgelegd heeft gekregen?

Veel is afhankelijk van de vraag wanneer u het alcoholslotprogramma opgelegd hebt gekregen. Als dat voor oktober 2014 is geweest en het besluit tot het opleggen van een alcoholslotprogramma onherroepelijk is, zijn de mogelijkheden om onder het alcoholslotprogramma uit te komen bijzonder moeilijk; voor deze categorie geldt in beginsel dat het alcoholslotprogramma afgemaakt dient te worden. Slechts bij hoge uitzondering kan dit anders zijn, waarbij het om heel specifieke gevallen gaat.  Het gaat daarbij met name om situaties waarbij het rijbewijs 103 - wat het rijbewijs is als men deelneemt aan het alcoholslotprogramma -  ongeldig wordt verklaard.  De consequenties van dit soort type besluiten van het CBR is dat uw rijbewijs voor vijf jaar ongeldig zal worden verklaard, dan wel dat u opnieuw moet deelnemen aan een alcoholslotprogramma. Tegen deze beslissingen hebben onze advocaten succesvol bezwaar en beroep aangetekend. Zie hier onder meer de uitspraak van de meervoudige bestuurskamer van de rechtbank Den Haag.

Mocht u een beslissing krijgen of een nog niet onherroepelijk alcoholslotprogramma opgelegd hebben gekregen, neem dan contact met ons op. Met een niet onherroepelijk alcoholslotprogramma wordt gedoeld op een niet rechtens onaantastbaar besluit. Dit is het geval wanneer het alcoholslotprogramma meer dan zes weken voor oktober 2014 is opgelegd en u geen bezwaar en/of beroep heeft aangetekend. Als u wel in een bezwaar of beroepfase zat rond oktober 2014, dan kan de brief van de Minister worden meegenomen bij de beslissing op bezwaar of beroep. Ook in dit laatste geval adviseren wij u om contact met ons op te nemen. 

Mocht u na oktober 2014 toch een alcoholslotprogramma opgelegd krijgen, dan mag dit niet. Neem dan contact op met ons, zodat wij u verder bij kunnen staan. 
 

Diantha van Eijsden & Bastiaan de Bruijn