Het belang van de zienswijze bij een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG)

Wanneer mensen solliciteren naar een bepaalde baan of functie, wordt er steeds vaker een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) gevraagd. De VOG is een verklaring waaruit blijkt dat uw gedrag in het verleden geen bezwaar vormt voor het vervullen van een specifieke taak of functie in de samenleving. Dienst Justis is de afdeling binnen het Ministerie van Veiligheid en Justitie die de aanvragen van de VOG's beoordeelt. In deze blog wordt de VOG nader toegelicht alsmede het belang van de zienswijze uitgelegd.

VOG nader uitgelegd

Voor de VOG wordt met name gekeken naar het uittreksel van uw justitiële documentatie opgenomen in het Justitieel Documentatie Systeem (JDS). Hierin staan uw contacten met justitie vermeld. Niet alleen veroordelingen, maar ook vrijspraken en sepots worden hierin aangegeven. Vrijspraken mogen nooit tegen u worden gebruikt. Veroordelingen wel en in sommige gevallen ook sepots. Uit het uittreksel komen overigens niet alle strafbare feiten naar voren; zo worden niet (alle) verkeersboetes hierin vermeld. 

Hoewel er uitzonderingsgevallen zijn, mogen over het algemeen alleen strafbare feiten van de afgelopen vier jaar worden meegewogen door Dienst Justis. Daar zijn echter uitzonderingen op waarvan de belangrijkste de volgende zijn:

• Ten eerste geldt voor bepaalde strafbare feiten dar hier geen beperking in de terugkijkperiode voor is. Het gaat daarbij om onder meer zedenmisdrijven en mensenhandel.
• Ten tweede kan de terugkijkperiode tien jaar bedragen wanneer de VOG wordt aangevraagd voor een functie waar hoge integriteitseisen voor gelden. 
• Ten derde geldt voor personen die de leeftijd van 23 jaar nog niet hebben bereikt een verkorte terugkijkperiode van twee jaar. 
• Tenslotte wordt de periode waarin iemand een vrijheidsbenemende straf of maatregel heeft ondergaan niet meegerekend. Mocht u in de afgelopen vier jaar bijvoorbeeld een half jaar een gevangenisstraf hebben ondergaan, dan zal worden gekeken naar de afgelopen viereneenhalf jaar.

Zodra echter relevante strafbare feiten uit de geldende terugkijkperiode naar voren komen, mag Dienst Justis ook kijken naar strafbare feiten die buiten die termijn naar voren komen. Deze feiten kunnen worden meewegen bij het beoordelen van de VOG-aanvraag. 

Betekent dit dat wanneer er een strafbaar feit naar voren komt - waar u niet voor bent vrijgesproken - u geen VOG krijgt? Nee, het moet namelijk wel gaan om relevante strafbare feiten. Zo heeft een taxichauffeur bijvoorbeeld een VOG nodig om zijn chauffeurspas te krijgen. De relevante strafbare feiten voor deze beoordeling komen vooral voort uit verkeersfeiten zoals het rijden onder invloed of het overschrijden van de maximumsnelheid waardoor het rijbewijs in beslag is genomen. Wanneer dergelijke feiten uit het uittreksel naar voren komen, kan Dienst Justis beoordelen dat dit een belemmering vormt voor een behoorlijke uitoefening van uw functie. Wij noemen dit het zogenaamde connexiteitsvereiste. 

Maar ook wanneer er in de terugkijkperiode een relevant strafbaar feit naar voren komt, wil dat nog niet zeggen dat u kansloos bent om een VOG te krijgen. Er zijn namelijk nog andere factoren welke worden meegewogen, zoals;

• het aantal (relevante) strafbare feiten,
• de manier waarop de strafzaak is afgedaan (buiten de rechter om of niet),
• de hoogte van de straf en; 
• op welk moment de laatste strafzaak is afgerond.

Zo kan het voorkomen dat u weliswaar een relevant strafbaar feit in uw uittreksel heeft staan van drie jaar geleden, maar dat u toch de VOG krijgt omdat Dienst Justis van oordeel is dat u in de afgelopen drie jaar heeft aangetoond dat u zich niet in strijd met strafwetgeving heeft gedragen. 

Het belang van de zienswijze

Sinds enkele jaren gaat Dienst Justis niet meer per direct over tot het afwijzen van de VOG-aanvraag. U krijgt namelijk een brief van het Ministerie inhoudende dat Dienst Justis voornemens is om uw VOG-aanvraag af te wijzen. Wanneer u het hier niet mee eens bent, kunt u binnen twee weken een zienswijze indienen. Als u dat niet doet, wordt het voornemen tot afwijzen van de VOG een definitief besluit. Daarna heeft u nog de mogelijkheid om in bezwaar (en later eventueel in beroep) te gaan. 

Deze zienswijze kunt u zelf indienen, maar kan ook door een advocaat worden ingediend. Het gebruik maken van de mogelijkheid om een zienswijze in te dienen, heeft een paar duidelijke voordelen: 

• Zo leert de ervaring dat door middel van een goed onderbouwde zienswijze Dienst Justis eerder geneigd is om van het voornemen tot afwijzing van de VOG af te wijken en de VOG dus naar aanleiding van de zienswijze alsnog af te geven dan wanneer het besluit definitief is geworden zonder dat er gebruik is gemaakt van de mogelijkheid tot het indienen van een zienswijze.  
• Daarnaast is de zienswijze effectiever in de zin dat de VOG sneller wordt afgegeven. Op een zienswijze wordt binnen een aantal weken een beslissing genomen. Wanneer er een bezwaarschrift wordt ingediend, dan heeft Dienst Justis zes weken de tijd om hier een beslissing op te nemen. Zij mogen de beslistermijn eenmalig uitstellen met nogmaals zes weken. Dat laatste gebeurt meer dan regelmatig. 

Als u een zienswijze door een advocaat wil laten opmaken, dan kan de advocaat u alleen op betalende wijze bijstaan. Er wordt namelijk geen toevoeging voor het opmaken van een zienswijze verstrekt door de Raad voor Rechtsbijstand. Wij hebben hier speciale prijsafspraken voor. Hoewel een zienswijze u dus geld zal kosten, kan een succesvolle zienswijze ook het verschil betekenen tussen het al dan niet behouden van uw baan wanneer u op korte termijn de VOG nodig heeft. 

Van belang is wel dat de zienswijze goed is onderbouwd door middel van relevante wet- en regelgeving alsmede door jurisprudentie. Onze advocaten zijn gespecialiseerd en succesvol in het opmaken van de zienswijze. 

Voor meer vragen, kunt u contact opnemen met Diantha van Eijsden.

Lees hier meer over uw kans op een VOG.

Den Haag, 2 april 2017

Diantha van Eijsden
Advocaat